WIARA NA TRUDNE CZASY DZIEŃ CCXLIV

Warszawa

01.09.2023

                                                                                           II WOJNA ŚWIATOWA                                                 

                                                                                        Foto: domena publiczna

Cytat:

" II wojna światowa – największa w historii, trwająca od 1 września 1939 do 2 września 1945 (w Europie do 8/9 maja 1945), jej teatr działań wojennych objął prawie całą Europę, wschodnią i południowo – wschodnią Azję, północną Afrykę, część Bliskiego Wschodu i wszystkie oceany.

Niektóre epizody wojny rozgrywały się nawet w Arktyce i Ameryce Północnej. Poza większością państw europejskich i ich koloniami, brały w niej udział państwa Ameryki Północnej i Ameryki Południowej oraz Azji. Głównymi stronami konfliktu były państwa Osi i państwa koalicji antyhitlerowskiej (alianci). W wojnie uczestniczyło 1,7 mld ludzi, w tym 110 mln ludzi z bronią. Według różnych szacunków zginęło w niej od 50 do 78 milionów ludzi.

Za datę rozpoczęcia wojny przyjmuje się 1 września 1939 roku – atak Niemiec na Polskę. 3 września przystąpiły do wojny Wielka Brytania i Francja (w piśmiennictwie zachodnim podaje się czasami tę drugą datę jako początek wojny światowej). Niektórzy historycy za początek wojny światowej uznają wojnę chińsko – japońską, rozpoczętą 7 lipca 1937 roku najazdem wojsk japońskich, jednakże aż do 1941 roku konflikt ten pozostawał lokalny. W historiografii radzieckiej i aktualnie rosyjskiej używane jest pojęcie wielkiej wojny ojczyźnianej – rozpoczęła się ona 22 czerwca 1941 atakiem niemieckim, a zakończyła w dniu 9 maja 1945. Formalnie Stany Zjednoczone wojnę rozpoczęły 7 grudnia 1941 w wyniku japońskiego ataku na bazę amerykańskiej marynarki wojennej Pearl Harbor na wyspie Oʻahu.

Wojnę definitywnie zakończyło podpisanie aktu bezwarunkowej kapitulacji Japonii 2 września 1945."

Źródło: Wikipedia

Powyższy tekst to oczywiście suche fakty, informujące bez żadnych emocji o II wojnie światowej.   W mojej rodzinie wojna była zawsze obecna i chyba nadal jest chociaż tych , którzy ją przeżyli dawno już obok mnie nie ma.  Pozostają wspomnienia. 

Chciałabym dziś przytoczyć fragment wywiadu jaki w 2013 roku udzielił mi śp. Adam Drzewoski ps. "Benon" , bohaterski żołnierz Batalionu "Pięść" . W tym fragmencie jest nie tylko o wybuchu wojny ale też o przedwojennym wychowaniu, które miało wielki wpływ na charaktery ówczesnych młodych Polaków.  Osobiście bardzo miło wspominam Pana Adama. Zagrał w jednym z moich filmów.  To był niezwykle skromny, bardzo kulturalny człowiek. Taki prawdziwy Powstaniec Warszawski. Bardzo mi Go brakuje.

                                                             

                                                                                        Foto: archiwum własne

                                                                    

Cytat:

"Jak pan wspomina Warszawę? Tę przedwojenną? Wychowanie młodzieży?

- Długo można byłoby o tym opowiadać. Oczywiście we wspomnieniach najważniejsza jest

rodzina. Ale później kolejno trzy szkoły w których zetknąłem się najpierw z zuchami potem z

młodzieżą harcerską. Pierwsza była szkoła powszechna na ulicy Miedzianej, później gimnazjum

im. Lelewela na ul. Złotej. Tam zostałem członkiem 5. Drużyny Harcerskiej. Mam wrażenie, że

to był przełomowy moment w moim życiu. Oczywiście brałem później udział w różnych

kursach, skończyłem m.in. kurs sanitarny co miało oczywiście duży wpływ na moje losy w

czasie wojny, ale dziś z pewnością mogę powiedzieć, że mnie i wielu moich rówieśników

ukształtowało właśnie harcerstwo.

Nasza warszawska drużyna była jedną z pierwszych w niepodległej Polsce. Dużo zawdzięczam

patriotycznej atmosferze jaka tam panowała. Uczyliśmy się zachowań paramilitarnych ale była

to przede wszystkim wspaniała szkoła życia dla młodych ludzi. To wszystko gdzieś w nas

zostało. Dlatego gdy później wybuchła wojna a potem Powstanie, nie miałem wątpliwości,

uważałem za swój obowiązek, że muszę w tym wszystkim uczestniczyć.

Jak wspomina Pan pierwsze dni wojny?

- Moja wojna z Niemcami zaczęła się wiosną 1939 roku. Polski Czerwony Krzyż organizował

wtedy kursy sanitarne. Uczono nas bandażowania, zakładania usztywnień na ręce, nogi.

opatrywania niezbyt głębokich ran i sztucznego oddychania. Kiedy wybuchła wojna piewszego

czy drugiego września przybył do mnie goniec, z informacją, że mam się zgłosić do szpitala św.

Rocha na Krakowskim Przedmieściu. To budynek z prawej strony głównego wejścia na teren

Uniwersytetu Warszawskiego. Teraz są tam jakieś kluby studenckie ale jest tabliczka, że był tam

szpital św. Rocha. I właśnie w tym szpitalu zaczęła się moja działalność wojskowa. Zostałem

przydzielony na salę operacyjną jako pomoc sanitarna. Pracowałem tam przez pierwszy tydzień.

Po tygodniu ukazał się ten nieszczęsny rozkaz wzywający młodych ludzi do opuszczenia

Warszawy. Tak rozpoczęła się moja wędrówka. Mam jeszcze ze sobą tę mapę, taki pamiętnik z

miejsc, gdzie byłem. Najpierw dotarłem do Kowla. Gdy mieliśmy jechać z Kowla do Łucka, na

teren Polski wkroczyli Rosjanie. Pociąg którym jechaliśmy został skierowany do Brześcia nad

Bugiem ale nim dojechaliśmy Brześć też zajęli Rosjanie. Zgarnęli nas wszystkich. Oficerów od

razu oddzielili i odprowadzili do fortów brzeskich. Wiadomo co się później z nimi stało. A nas

żołnierzy (miałem na sobie mundur harcerski) puścili wolno na miasto. Spędziłem tam chyba

miesiąc. Sprzedałem zegarek, kupiłem ubranie cywilne, bo tak było łatwiej poruszać się po

mieście. Gdzieś powstał jakiś komitet, można było u nich coś zjeść. I wciąż obiecywano, że jak

dojdzie do bliższego porozumienia między Niemcami a Rosją to będzie można oficjalnie przez

most z jednej strony rosyjski z drugiej niemiecki przejść na tereny zajęte przez Niemców. I tak

początkowo było, ale przepuszczali tylko tych którzy mieli dokumenty, że pochodzili ze Śląska,

z poznańskiego lub z Pomorza. Tylko tych Niemcy zabierali na swoją stronę. Innych nie chcieli.

Kiedy Rosjanie zaczęli wygarniać ludzi z miasta i gromadzić na terenie dworca kolejowego

postanowiliśmy z kolegą uciec. Przeprawiliśmy się przez Bug na niemiecką stronę. Nikt się

nami specjalnie nie zainteresował.

Jak wyglądała ta przeprawa?

- Przeszliśmy dość daleko wzdłuż brzegu Bugu, żeby odejść od terenu, który kontrolowali

Rosjanie. Nad samym brzegiem Bugu żadnych posterunków rosyjskich nie było. Kiedy

zorientowaliśmy się, że w wodzie nas nikt nie ustrzeli przeszliśmy, bo Bug był dość płytki, na

drugą stronę, gdzie już byli Niemcy. No i później, po kolejnych dwóch dniach wędrówki,

wróciłem do Warszawy. Oczywiście po odżywieniu i odmyciu się zgłosiłem się do gimnazjum,

które uruchomili Niemcy, wkrótce jednak zostało ono zamknięte.

Jak przyjęli Pana powrót rodzice?

- Mama to już mnie opłakała, była pewna, że nie wrócę. Ojciec wciąż powtarzał, że na pewno

żyję. Gdy wróciłem przyjęli mnie po prostu jak syna, z radością. Później to już czas służby

małego sabotażu w drużynie harcerskiej, to co później nazwano Szarymi Szeregami. Dość

szybko trafiłem do służby łączników Muszkieterów Bradla. Trwało to około roku, bo później

jak Muszkieterzy się rozsypali, po zdradach Kalksteina i innych, zostałem „przekazany” do

nowotworzonego się oddziału wywiadu dowodzonego przez Stanisława Jankowskiego

„Agatona”, który w końcu 42 roku skakał do Polski i odpowiadał za organizację technicznej

strony wywiadu. Wydział nazywał się WD-68. Była to legalizacja i technika

                                                        

                                                                                            Foto: archiwum własne

Poniżej prezentuję znalezione na YouTube, niezwykłe video, które zabierze nas do oblężonej Warszawy  w 1939 roku.